Eendenkooien zijn plekken waar eenden werden gevangen voor consumptie. Ze komen voor in zeven Europese landen.
De oudste vermelding van de eendenkooi aan het Donkmeer gaat terug tot 1678. Tot kort na 1930 was de kooi in gebruik. De kooi aan het Donkmeer is de enige in België die gereconstrueerd is in zijn oorspronkelijke vorm (2009 en 2020) en die publiek toegankelijk is. Dit uitzonderlijke openluchtmuseum laat een breed publiek kennismaken met de geschiedenis en werking van de kooi en met de taak van de kooiman.
De herinrichting van deze eendenkooi op een eeuwenoude site houdt rekening met alle mogelijke historische details. De kooi zelf is een grote rechthoekige plas met in elke hoek een vangarm die eindigt op een fuik om wilde eenden te vangen.
In het gebied lagen twee eendenkooien. Die ten oosten van Donk is verdwenen, deze eendenkooi is op terrein niet meer terug te vinden. De eendenkooi nabij het Donkmeer echter is wel goed bewaard en in 2007-2008 gerestaureerd. De eendenkooi, een aanvankelijk als commerciële vangplaats van eenden aangelegde vijver, werd met zijn zeer specifieke vorm met 4 gebogen vangarmen al op de kaart van 1678 van A. Schockaert aangegeven. De kooi bleef voor de eendenjacht in werking tot 1930. In 1961 werd de eendenkooi voor het publiek opengesteld als natuur- en vogelreservaat later aangevuld met een educatief vogel- en dierenpark. Bij een eendenkooi hoorde in de regel een kooihuisje als verblijf voor de kooiman. Het eerder al gerenoveerde oude kooihuisje werd in 1994 door brand verwoest en drie jaar later heropgebouwd.
Copyright foto's: Bert Van der Linden
