Een uniek stukje erfgoed
De collectie werd verzameld tussen 1973 en 1978 in de voormalige zandgroeve ‘Maes’ in wat nu het recreatiedomein Nieuwdonk is. De collectie kwam rond 1999 vervolgens in het bezit van de intercommunale DDS-VERKO die destijds ook de zandwinning uitbaatte. Vorig jaar werd de hele collectie geschonken aan de gemeente Berlare die de verzameling graag deel wil laten uitmaken van het natuurwetenschappelijk patrimonium van de gemeente. De collectie is zonder twijfel uniek te noemen zegt Anthonie Hellemond (voorzitter van Palaeontologica Belgica). Het omvat een zeer gevarieerde verzameling met heel wat spectaculaire en zeldzame stukken waar zowel planteneters (herbivoren) als vleeseters (carnivoren) goed vertegenwoordigd zijn. Deze collectie omvat fragmenten van een 15-tal diersoorten die tijdens de laatste ijstijd en tussenijstijd (10.000-100.000 jaar gelden) in de regio leefden. De specimens in deze Nieuwdonk collectie zijn afgezet in de context van een verwilderd riviersysteem dat we benoemen als de Oer-schelde. Dit verwilderde en soms vlechtend riviersysteem bracht afwisselend grind, zand, bot- en houtmateriaal mee uit het Scheldebekken. Al dit materiaal werd vervolgens afgezet in Berlare (een topografisch gezien lager gelegen deel van de Vlaamse vallei).
Restauratie
Maar een kleine halve eeuw na de opgraving bevinden de fossielen zich in een povere staat van bewaring. Bijna alle stukken zijn sterk uitgedroogd en ongeveer 40% van de collectie leidt aan pyrietziekte. Deze zogenaamde ziekte is eigenlijk het chemisch verval van het mineraal pyriet (ook wel benoemd als gekkengoud) dat aanwezig is in de fossiele botten. Na verloop van tijd gaat het pyriet reageren met vocht en zuurstof in de omgeving, wat tot de onherroepelijk vernieling van het fossiel leidt. De medewerkers van Palaeontologica Belgica hebben de collectie veilig gesteld voor de komende 15-20 jaar en geïnventariseerd.
Inventarisatie
In totaal zijn er 317 verschillende specimens aanwezig in de collectie waarvan het gros afkomstig is van zoogdieren uit de laatste ijstijd en tussenijstijden. Het is een zeer bonte verzameling dat een groot tijdsinterval beslaat, met de oudste fossielen behorende tot het laat Eem en de jongste (sub)fossiele resten tot het vroeg Holoceen. Alles daartussen is eveneens mee afgezet in dezelfde complexe laag. Een overzicht van de aanwezige herbivoren is als volgt: wolharige mammoet, wolharige neushoorn, bosneushoorn, reuzenhert, ree, damhert, oerpaard, steppewisent, oerrund, Europese bever, muskusos.
Carnivoren: holenbeer, holenleeuw, wolf, hond, vos.
De belangrijkste stukken worden tentoongesteld in de galerie van CC Stroming.
Elke avond te bezoeken tussen 18 en 20 uur.
Extra bezoekuren: openingsuren CC, openingsuren bib, openingsuren cultuurcafé
